Ewidencja księgowa przedsiębiorców
05-12-2022
Przedsiębiorcy obowiązani są do prowadzenia ewidencji księgowej dokonywanych zdarzeń gospodarczych. W zależności do formy prawnej prowadzonej działalności oraz jej skali, ustawodawca nakłada różne obowiązki w tym zakresie.
Ewidencja uproszczona czy pełna księgowość
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie są obowiązane prowadzić księgi rachunkowe czyli tzw. pełną księgowość jeżeli ich przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość 2 mln euro. W pozostałych przypadkach mają prawo prowadzić ewidencję uproszczoną, tj. podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR).
Należy zaznaczyć, iż ww. podmioty mają prawo dobrowolnego prowadzenia ksiąg rachunkowych także wówczas, gdy ich przychody za poprzedni rok nie przekroczyły ww. progu 2 mln euro. Wymaga to jednak zawiadomienia urzędu skarbowego jeszcze przed rozpoczęciem roku obrotowego.
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych
- spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem poniższego pkt 2, a także innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego;
- osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz przedsiębiorstw w spadku, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość 2 mln euro;
- przedsiębiorstw w spadku jeżeli na dzień poprzedzający dzień otwarcia spadku prowadzone były księgi rachunkowe;
- jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów;
- gmin, powiatów, województw i ich związków, a także jednostek oraz zakładów budżetowych;
- jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2;
- oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych;
- jednostek niewymienionych powyżej jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych.
Uproszczona ewidencja podatkowa ryczałtowców
Warto jeszcze wspomnieć o uproszczonej ewidencji, do prowadzenia której zobowiązani są podatnicy wybierający opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Są oni obowiązani prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz ewidencję przychodów.
Kurs euro dla ustalenia obowiązku prowadzenia pełnej księgowości
Zgodnie z postanowieniami ustawy o rachunkowości, wyrażone w euro wielkości przychodów dla potrzeb ustalenia istnienia obowiązku prowadzenia tzw. pełnej księgowości, stosuje się kurs średni NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy.
Podstawa prawna:
Art. 24a ust. 1, 4 i 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
Art. 2 ust. 1 i 2 oraz art. 3 ust. 2 w ustawy o rachunkowości,
Art. 15 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.